طب سنتی و محصولات آن

تعریف : طب سنتی گروهی از اعمال و محصولات می باشند  که جزئی از طب رایج محسوب نمی شوند .

جمله بالا که تعریف سازمان جهانی بهداشت(WHO)  از طب های سنتی و مکمل می‌باشد واضحا بیانگر این موضوع می باشد که روش‌هایی برای سلامتی و درمان در سطح جامعه وجود دارد که در دانشکده‌های طب پزشکی  رایج در دانشگاه ها به آن ها پرداخته نمی شود  ولی این روش ها در سلامت ودرمان مردم اثر گذارند و اتفاقاً آمارها و مقالات نشان می‌دهند که استفاده از آنها به طور وسیعی رو به رشد و در حال  گسترش می باشد  بنابراین حکومت ها و سازمان‌های جهانی طی دو دهه اخیر برای شناسایی،  آموزش و  پژوهش  و قانونگذاری در این حوزه تلاش بسیار کرده اند

حرکت بزرگ جهت شکوفایی طب سنتی  در دنیا از سال ۱۹۷۰  شکل گرفت که علت آن  ناتوانی در کنترل و درمان  بیمارهای صعب العلاج و بیماری های شایع ومزمن که گسترش یافته بود بوده است .در نتیجه دانشمندان و پژوهشگران  به استفاده از طب سنتی  روی آوردند  پیشتاز این حرکت سازمان جهانی بهداشت(WHO) بوده است که ابتدا در سال ۱۹۷۶ در کنفرانس آلما آتا این توجه به طب سنتی را شروع کرد

علت های مهم و اساسی رجوع به طب سنتی موارد زیر میباشد:

۱-دسترسی : بسیاری از مردم دنیا دسترسی به خدمات اولیه پزشکی را ندارند مثلا خدمات خانه بهداشت بنابراین باید برای آنها اقدام مناسب صورت پذیرد

۲- هزینه‌ها : هزینه های مربوط به  ابزار پزشکی و داروها و ویزیت های پزشکی  رو به گسترش میباشد  در حالی که طب سنتی بسیار کم هزینه است  و از روش های ساده و معمول استفاده میکند

۳-عوارض جانبی: مثلاً دارویی مثل دیگوکسین برای مشکلات قلبی است اما  عوارض جانبی مانند توهم و  دید رنگی و کاهش ضربان قلب و … را دارد

طب سوزنی :

یکی از موارد استفاده از طب سنتی در ایران طب سوزنی می باشد در طب سوزنی سوزن ها در مناطقی که در آن جریان اصلی انرژی وجود دارد گذاشته می شوند

یکی از مهم ترین کاربردهای طب سوزنی در کنترل درد می باشد مثلا درد های ستون فقرات و کمر.

همچنین طب سوزنی در موارد زیر کاربرد دارد:

• آرتروز و ساییدگی مفصل
• درد زانو بعد از جراحی
• آسیب های ورزشی
• گرفتگی عضلات
• اضطراب

سوزن ها در قطر و طول های متفاوت وجود دارند که هر کدام از آنها برای بخشی خاصی از بدن مورد استفاده قرار می گیرند:

سوزن ۱۳ میلی متری :برای پا، دست، گوش و سر

سوزن ۲۵ میلی متری :برای پا و سر

سوزن ۵۰ میلیمتری: برای تنه و پشت و سوزن

سوزن ۷۵ میلی متری: برای شانه و لگن

هر دوره طب سوزنی بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می برد ، هنگام ورود سوزن زاویه و و عمق وارد کردن سوزن بسیار حائز اهمیت می باشد  ونیاز به تبحر دارد

اثرات جانبی طب سوزنی :

عفونت

هماتوم ( خونریزی)

آسیب به بافت های اطراف

موارد کنترا اندیکاسیون طب سنتی :

بارداری ها

دوران قاعدگی

نوزادان

بیماری های مزمن مانند سرطان و صرع

 

گیاهان دارویی:

استفاده از گیاهان دارویی نیز جزئی از طب سنتی محسوب می‌شود که در زیر به توضیح برخی از این گیاهان دارویی می پردازیم:

۱-بادرنجبویه :

دو کاربرد مهم این دارو در کنترل اضطراب و در اختلالات  مربوط به خواب می باشد

این گیاه باعث تنظیم نوروترانسمیترهای گابا و سروتونین می‌شود

بادرنجبویه می‌تواند باعث بهبود کامل بی‌خوابی در ۸۵ درصد بیماران و بهبود کامل اضطراب در ۷۰ درصد بیماران شود

موارد منع مصرف بادرنجبویه:

۱- حاملگی

۲- کم کاری تیروئید

این گیاه به شکل قرص و شربت نوراگل به عنوان ضد اضطراب و خواب آور در بازار وجود دارد

 

۲-زنجبیل :

اثرات درمانی زنجبیل شامل:

تقویت حافظه

کنترل نفخ و سوء هاضمه

درمان استئوآرتریت

درمان تهوع و استفراغ ناشی از  شیمی درمانی، اعمال جراحی، بیماری های مسافرتی

درمان قطع قاعدگی

 موارد منع مصرف زنجبیل:

۱- افرادی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند مانند وارفارین: چرا که می‌تواند ریسک خونریزی را افزایش دهد

۲- بیماران مبتلا به زخم گوارش :این افراد نیز می توانند دچار خونریزی گوارشی شوند

۳- بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا :این گیاه می تواند باعث افزایش ترشح صفرا شده و وضعیت بیمار را وخیم تر کند

فراورده  زنجبیل شامل زینتوما می باشد

 

۳-بابونه:

اثرات درمانی بابونه شامل :

ضد التهابی

ضد زخمی ( اثر بر زخم گوارشی)

ضد اضطرابی

این گیاه می تواند در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر نیز مورد استفاده قرار بگیرد چرا که دارای اثرات خوبی  روی محور مغز گوارشی می باشد

از گل این گیاه برای مقاصد درمانی استفاده می شود

موارد منع مصرف بابونه:

۱-افرادی که داروهای ضد انعقادی مصرف می کنند  مانند وارفارین، آسپرین

۲- افرادی که بنزودیازپین مصرف می کنند مصرف بابونه همراه با بنزودیازپین می‌تواند اثرات کاهش هوشیاری ناشی از بنزودیازپین ها را تشدید نماید

 

۴-گیاه سنا :

سنا باعث افزایش حرکات دودی روده شده و می‌تواند در درمان یبوست مورد استفاده قرار گیرد

عوارض گیاه سنا :

۱-این گیاه می‌تواند منجر به دفع پتاسیم از بدن گردیده و منجر به کاهش پتاسیم شود پتاسیم اثر مستقیم بر روی قلب دارد در نتیجه کاهش آن می‌تواند منجر به مشکلات قلبی از جمله دیس ریتمی های قلبی شود

۲- گیاه سنا می‌تواند منجر به آسیب به بافت عصبی دستگاه گوارش شود

این دارو به صورت سی لاکس یا سنالاکس در بازار وجود دارد .

 

منابع

PDR for Herbal Medicine 2008.

The Review of Natural Products.

http://apps.who.int/bookorders/anglais/detart