بیماری آکنه
نام علمی آن آکنه ولگاریس می باشد متداول ترین مشکل پوستی در بالغین و جوانان بین ۱۲ تا ۳۵ سال می باشد
بیشترین شیوع آن در دوران نوجوانی است و در دختران نسبت به پسران زودتر شروع می شود.
در ۲۰ درصد موارد آکنه شدید بوده و اسکار می دهد
محل آکنه بیشتر در نواحی صورت گردن و بالای تنه می باشد ضایعات آکنه شامل موارد زیر می باشد:
۱- کومودون ها یا ضایعات اولیه آکنه که به صورت جوش بسته ( سرسفید) و باز (سرسیاه) وجود دارند
۲ -پاپول ها ۳- پوسچول (جوشهای چرکی) ۴- ندول ها ۵- کیست ها
۱_ کومدون ها می توانند به صورت برآمدگی هایی به نام جوش سر سفید و جوش سر سیاه ایجاد شوند. به محصولاتی که ممکن است باعث ایجاد کمدون شوند ، “کمدوژنیک” گفته می شود.
لوازم آرایش با برچسب نان کمدوژنیک (noncomedogenic) کمتر باعث مسدود شدن منافذ و ایجاد آکنه می شود.
۲-پاپول : برآمدگی های کوچک قرمز یا صورتی روی پوست ایجاد می شود. این نوع جوش ها ممکن است به لمس حساس باشند. برداشتن یا فشردن می تواند التهاب را بدتر کند و ممکن است منجر به ایجاد زخم شود.
۳-پوسچول: آنها شبیه یک سر سفید با حلقه قرمز در اطراف یک برجستگی هستند. برآمدگی معمولاً با چرک سفید یا زرد پر می شود. از فشردن جوش ها خودداری کنید.
۴_ندول :ندول ها برجستگی های بزرگ و ملتهبی هستند که در لمس احساس سفتی وجود دارد. آنها در عمق پوست ایجاد می شوند و اغلب دردناک هستند. باید توسط متخصص پوست درمان شوند زیرا می توانند زخم شوند.
۵ -کیست : کیست ها ضایعات بزرگ و چرکی هستند که شبیه جوش هستند. همانند ندول ها ، کیست ها می توانند دردناک باشند و باید توسط متخصص پوست درمان شوند
علل آکنه :
غدد چربی در زمان بلوغ تحت تاثیر آندروژن ها( هورمون های جنسی ) تحریک شده و سبوم ترشح می کند؛ انسداد مجرای فولیکول های مو به دلیل تجمع مواد چرب و سبوم ایجاد آکنه می کند .
این بیماری ناشی از تاثیر متقابل عوامل ژنتیکی ،هورمون ها و باکتری ها می باشد و در اغلب موارد سابقه خانوادگی آکنه وجود دارد.
یافته های پوستی در آکنه به طورکلی در دودسته جای می گیرد :
التهابی : پاپول و پوسچول و ندول
غیر التهابی : کومودون باز ( جوش سرسیاه )، کومودون بسته ( جوش سر سفید )
یافته آزمایشگاهی:
بررسی هورمونی (تستوسترون ، FSH، LH ،دهیدرواپی اندرسترون )
در زنان ازدیاد اندروژن وجود دارد .
کشت قارچ و باکتری جهت ردفولیکولیت عفونی
موارد تشدید آکنه شامل موارد زیر است :
- وجود دوره استرس زا
- قبل از پریودی
- مصرف دارو (کورتون، لیتیم، ضد تشنج، ضد سل)
- مناطق سایش مداوم پوست (زیر لبه کلاه، ناحیه ران پا)
اهداف درمانی آکنه شامل موارد زیر می باشد :
- کاهش تجمع باکتری
- کاهش فعالیت چربی
- پیشگیری از انسداد مجاری فولیکول
- کاهش التهاب
درمان آکنه :
1.درمان کومودون ها (جوش سر سیاه و سرسفید):
درمان کومودن ها دو دارویی است که شامل یک لایه بردار به همراه رفع کننده انسداد می باشد .
در این جهت از لایه بردارهای ملایم پوست با خاصیت باکتری کشی (حاوی بنزوئیل پراکساید، سولفور، اسید سالیسیلیک) + داروهایی جهت رفع انسداد فولیکول (ترتینوئن، اداپالن، تازاروتن) استفاده می شود
یک دارو صبح و داروی دیگر عصر مصرف شود.
نکات این داروها:
ترتینوئن ( رتین-A) :
مصرف این دارو موقع خواب می باشد ایجاد حساسیت به نورمی کند
بهبودی بعد از 8-12 هفته ایجاد می شود
ایجاد اریتم و پوست اندازی در هفته های اول وجود دارد
تازاروتن :
دارای ژل و کرم 0.05% و 0/1% می باشد
قویترین دارو می باشد و ممنوع در دوران بارداری است .
2-درمان آکنه التهابی( پاپول و پوسچول):
عمومی بیمار هر دو را باهم دارد
درمان ترکیبی از سه دارو می باشد: ترتینوئن، آداپالن، تازاروتن + بنزوئیل پراکساید+ آنتی بیوتیک (عموما کلیندامایسین)
ترتینوئن موقع خواب و آنتی بیوتیک و بنزیل صبح مصرف شود.
داروهای سولفاستامید و گوگرد نیز موثرند (مانند روزانیل، کلینا، آوار)
آنتی بیوتیک ماهها ادامه یابد که به دلیل شروع اثر طولانی آن ها می باشد.
استفاده از لیزر در درمان آکنه التهابی کاربرد دارد
در صورت عدم پاسخ به درمان فوق موارد زیر قابل استفاده می باشند :
- ایزوترتینوئن (اکوتان) خوراکی: کاربرد در آکنه ندولی و کیسیتی
- شایعترین عارضه آن التهاب لب است.
- تزریق استروئید داخل ضایعه
- در یک دوره کوتاه مصرف پردنیزولون خوراکی
- مصرف الداکتون در صورت عود بعد از ایزوترتینوئن
- مصرف داروهای ضد بارداری در زنان
- تخلیه اکنه
3.درمان اِسکار آکنه:
یک سال بعد از رفع ضایعه به جراح پوست مراجعه شود
ماکول قرمز به مرور رفع می شود
ضایعات هایپو و هایپرپیگمانته در افراد سبزه طی ماهها رفع می شود ولی گاها همیشگی اند
اسکار می تواند بصورت کلوئید یا فرورفتگی باشد
درمان تغییر رنگ: لیزر، لایه بردار شیمیایی (هیدروکینون، ترتینوئن، اسید ازالاییک) است
درمان اسکار: جراحی، لیزر، لایه بردارهای شیمیایی، تزریق مواد کلاژن، تزریق کورتون داخل ضایعه است
توجه شود در درمان آکنه :
—رژیم غذایی تاثیر زیاد ندارد
—تمیزکردن پوست با صابون ملایم و آب ولرم روزی دوبار در موارد خفیف
—تاثیر در مصرف مداوم تا دوماه مشاهده می شود
—عدم مالش پوست
—خشک کردن موضع قبل از مصرف دارو
—عدم مصرف دارو در مناطق نرمال
—عدم دستکاری ضایعه بعلت خطر بروز فولیکولیت
اگر به دنبال درمان بیماری آکنه هستید میتوانید از محصولات داروخونت در این حوزه دیدن فرمایید:
مشاهده محصولات آرایشی و بهداشتی داروخونت
منابع:
کتاب برونر و سودارث
webmd.com/skin-problems-and-treatments/acne/ss/slideshow-acne-dictionary